Van Aarle-Rixtel naar de Olympische Spelen in Tokyo en Parijs

Aarle-Rixtel - Een droom van iedere sporter; de Olympische Spelen. Geboren Aarle-Rixtelnaar Bart de Jong was er al vroeg bij met de sport BMX Freestyle. Hij heeft er mede voor gezorgd dat de sport op de kaart is gezet en waar hij eerder op de Olympische Spelen in Tokyo eindverantwoordelijk was voor het BMX Freestyle is hij dat in 2024 bij de Olympische Spelen in Parijs.

Maar eerst even terug in de tijd. Als kleine jongen was hij samen met zijn broer Paul gek van BMX. Op 5 december 1979, op Sinterklaasavond, kregen zij ieder een fiets cadeau. Dat was het begin van al het moois. Ze begonnen op de fietscrossbaan waarbij de snelste de winnaar was, maar ze vonden trucjes op de fiets doen leuker en maakte al snel de overstap naar BMX Freestyle. Langzaamaan kregen de twee Aarlese fietsers bekendheid in de BMX-wereld, maar moest broer Paul door blessures een stapje terug doen in de sport. Bart ging door en leefde vijf jaar lang als semi-prof waarin hij in de winter drie maanden fietste in San Diego (Amerika) en in de zomer wedstrijden fietste door Europa. Daar behaalde hij onder meer een tweede plaats op het onderdeel ‘Street’ tijdens de wereldkampioenschappen van 1991 in Denemarken en werd hij in 1992 wereldkampioen in de expertklasse ‘Street’ in Hongarije.

Contacten opgebouwd
Door de jaren heen heeft Bart zo de nodige contacten opgebouwd in de BMX-wereld. “Het was écht gaaf om te doen”, vertelt Bart. “Vervolgens ben ik gaan werken bij het Amerikaanse bedrijf GT Bicycles, destijds een van de grootste BMX-producenten. Zij hadden een Europees kantoor in België en zochten nog iemand voor BMX. Dat was voor mij dus ideaal, maar helaas eindigde dat na vijf jaar door een faillissement in Amerika.” Voor Bart een harde klap, maar hij twijfelde niet en wilde doorgaan in de wereld van BMX. Bij de Kamer van Koophandel schreef hij zich in als ‘BMX-expert’, met zijn eigen bedrijf European BMX Connection. “Daar werd ik eigenlijk een beetje uitgelachen. Ze hadden er niet zoveel vertrouwen in dat het me iets op zou leveren. Maar inmiddels ben ik al 22 jaar bezig, dus het is toch aardig gelukt”, lacht hij.

Zo werd hij via via mediamanager bij de UCI (Internationale Wielerunie) bij world cup-wedstrijden. Daar zag hij de ontwikkelingen van de sport en zag hij ook een toekomst voor BMX Freestyle. “In 2005 was er al sprake om op de Olympische Spelen in Beijing (2008) BMX toe te voegen. Het IOC (olympisch comité) vroeg aan de UCI of ze BMX hadden. Dat hadden ze, maar toen kregen ze racen in plaats van freestyle. Uiteindelijk heeft het een hele tijd geduurd, maar in 2016 kwam diezelfde vraag opnieuw. Bij de UCI was alleen niemand die kennis van BMX Freestyle had. Ik kende de mensen goed en wist wat de rijders wilde. Ik zag hierin wel een rol voor mezelf weggelegd en vroeg of ik het op kon pakken. Ze dachten in eerste instantie dat het niet nodig was, maar twee weken later kwamen ze daar al op terug en zagen ze dat BMX Freestyle een hele andere ‘scene’ is als wielrennen, mountainbiken of alle andere disciplines die ze hebben.”

Olympische sport
Direct in 2016 werden voor de eerste keer BMX Freestyle world cups georganiseerd en in 2017 kwam het IOC kijken in Montpellier (Frankrijk) of het écht iets was voor de Olympische Spelen. Al vrij snel besloten ze dat het vanaf 2020 in Tokyo een Olympische Sport moest worden. “De jeugd houdt meer van de extreme of spectaculaire sporten, dat zag het IOC ook. Vanaf toen werd het serieus en begon het hele circus”, vervolgt Bart. “We moesten alles op gaan zetten, van licensies tot kwalificaties en van wedstrijden tot een rankingsysteem. Dat is wel anders dan dat freestyle BMX’ers gewend zijn. Je begint namelijk met freestyle omdat je niks met regeltjes hebt. Je wil je creativiteit kwijt in het fietsen en buiten de lijntjes kleuren. Je eigen ding doen en bepalen wat je doet, waar je dat doet en hoe vaak je dat doet. Niet iedereen was direct positief, maar het is nu iets extra’s wat we kunnen bieden. Het freestyle zoals het was is er nog steeds, maar wil je naar de Olympische Spelen dan is daar nu ook de mogelijkheid voor.”

Feestje in Parijs
Door corona werden de Olympische Spelen in Tokyo niet het feestje dat het had moeten zijn. Waar het eerst een jaar werd uitgesteld, moest in 2021 alsnog afstand van elkaar worden gehouden en was er geen publiek welkom. “Tokyo was een hele belevenis, maar het was niet zoals het moest zijn. We hebben het daar ‘af kunnen werken’, maar BMX-freestyle moet juist een show worden. Dat zal in Parijs wel anders zijn, dus daar kijken we enorm naar uit. Daar wordt het midden in de stad, op Place de la Concorde, georganiseerd samen met breaking, skateboard street en skateboard park. Die vier sporten zijn samen op een plein. Aan de Seine en dichtbij de Eiffeltoren. De kaarten zijn allemaal uitverkocht, dus dat moet echt het feestje worden zoals we dat voor ogen hebben.”

Bij de Olympische Spelen in Parijs is Bart opnieuw de ‘technical delegate’’, net zoals hij dat was in Tokyo en bij alle world cups. “Ik moet ervoor zorgen dat het BMX-park in orde is, alles veilig is en het schema goed verloopt. Als de baan bijvoorbeeld nat is, moet ik de keuze maken om te stoppen of niet.” In zeven jaar tijd heeft Bart slechts een wedstijd gemist en komt hij overal ter wereld; Australië, China, Japan, Canada, Abu Dhabi en ga zo maar door. “Dat is iets wat ik leuk vind en een mooie bijkomstigheid. Ik werk veel vanuit huis, maar ben ook veel weg. Thuis is dan om bij te komen en even op te laden.”

‘Roots’ in Aarle-RIxtel
Thuis, momenteel is dat in het Helmondse Brandevoort, maar van origine is Bart een Aarle-Rixtelnaar. Daar liggen zijn roots dan ook nog steeds. “In Aarle-Rixtel hebben mijn broer en ik in 1988 de FATJAM opgezet. Vanaf 1990 kwam daar de Mini FATJAM bij. Het is een dag waarop de pro’s samen fietsen met iedereen die dat wil. Het is mooi om te zien dat daar de beste rijder van Nederland uit voort is gekomen; Tom van den Bogaard, ook uit Aarle-Rixtel. Als er een wedstrijd is in China en ze roepen de naam van Tom om met als woonplaats Aarle-Rixtel, dan maakt me dat toch wel trots. In die 35 jaar zijn er al veel generaties geweest. Je komt iedereen nog tegen en samen deel je die verhalen die in Aarle-Rixtel zijn begonnen. Het is de langst lopende JAM van de wereld en daar willen we zeker mee doorgaan. Het is voor ons makkelijk om te zeggen dat het stopt, maar iedere keer zien we wat het doet bij de kinderen. Ze gaan met de helm naar bed, plakken er stickers op en laten hem trots aan iedereen zien.”

Na dit alles is het wel te zeggen dat Bart, samen met zijn broer Paul, het BMX Freestyle op de kaart heeft gezet. “Het is mooi om te zien dat we bij alles aan de basis hebben gestaan. We hebben vanaf het begin tot nu gezien hoe de sport zich ontwikkeld heeft. Het is dan ook uniek dat we beiden werkzaam zijn in deze wereld, waar maar beperkte plaatsen zijn. Paul met zijn BMX-winkel en ik als BMX Freestyle advisor voor de UCI. Als je ergens een passie voor hebt komt het altijd wel goed. We hebben ook de website www.fatbmx.com om de hele wereld te informeren wat er te doen is, zo zijn we van ’s ochtends tot ’s avonds bezig met BMX. We zien het dan ook niet als werk, maar als hobby.”

Die hobby oefent hij zelf af en toe ook nog eens uit. “Ik zit zelf ook nog wel ooit op de fiets, maar dan op mijn niveau”, lacht hij. “Het is dan weer eventjes wat dingen oppikken, maar het is nog altijd leuk om te doen. Wel doe ik rustig aan, ik heb niets meer te bewijzen.”

Nederland niet gekwalificeerd
De Olympische spelen zijn volgend jaar van 26 juli t/m 11 augustus. Helaas heeft Nederland zich hiervoor niet gekwalificeerd. Ze kwamen net één plaats te kort op de Nation Ranking om mee te mogen doen met de kwalificatiewedstrijden. Dat is jammer voor de Aarle-Rixtelse Tom, die anders als eerst geplaatste van Nederland een goede kans had om mee te mogen doen. “Tom is wel iemand die het ver kan schoppen in het wereldje. Hij rijdt enorm goed en op een eigen manier. Hij gaat super hoog en gebruikt het park heel goed. Dat is een genot om naar te kijken.” Helaas zien we Tom dus niet terug op de Olympische Spelen van Parijs, maar zal Bart in ieder geval wel aanwezig zijn. “Daar kijk ik zeker naar uit en we willen het zo goed mogelijk neerzetten. Voor mij is het altijd belangrijk geweest om het neer te zetten zoals de sport bedoeld is.”