Hoog aantal laaggeletterdheid in Laarbeek

Laarbeek – Uit onderzoek van het Expertise Centrum Beroepsonderwijs blijkt dat 16% van de inwoners uit Laarbeek laaggeletterd is. Maar van de respondenten van TipMooiLaarbeek geeft maar 17% aan dat in hun directe omgeving laaggeletterdheid voorkomt tegenover 54% waar geen laaggeletterdheid in de directe omgeving voorkomt. Dit schetst gelijk de situatie die er bestaat met laaggeletterdheid, er rust een taboe op. En daar wordt iets aan gedaan door onder andere de Gemeente Laarbeek en Bibliotheek De Lage Beemden.

Betekenis
Laaggeletterdheid is de term voor mensen die onvoldoende kunnen lezen en schrijven om in de samenleving te kunnen functioneren. Let wel, het is iets anders dan analfabetisme. "Als we het over laaggeletterden hebben, draait het om de autochtone inwoners, waarvan Nederlands hun moedertaal is", legt Lisette Heesakkers van de Gemeente Laarbeek uit. Suzan van Langen, manager programmering Bibliotheek De Lage Beemden en heeft laaggeletterdheid in haar portefeuille, voegt hieraan toe: "Laaggeletterden hebben een 1F niveau, dat is te vergelijken met het niveau als je van de basisschool afkomt."

Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken die aan laaggeletterdheid ten grondslag liggen. Volgens de respondenten komt laaggeletterdheid door de komst van computers en telefoons: 'men kan spelfouten corrigeren en dus mogen er spelfouten gemaakt worden'. Suzan noemt nog een paar oorzaken meer: "Het kan komen door de leeftijd. De oudere bevolking heeft vaak een lager opleidingsniveau, omdat zij al snel in het arbeidsproces kwamen. Ook kan het aan de kansen liggen die je tijdens je schoolperiode hebt gekregen of bij je opvoeding. Heb je bijvoorbeeld het leesplezier van thuis uit meegekregen en was er genoeg aanbod aan boeken, dat soort dingen. Maar als je kunt lezen en schrijven, kan je het ook voorkomen dat je het verleerd doordat je het lang niet doet. Use it or lose it", lacht ze.

Taboe
Volgens Suzan en Lisette rust er een taboe op laaggeletterdheid. "Als je mensen de cijfers uit het onderzoek van het ECBO vertelt, dat er 1 op de 9 van de beroepsbevolking (16- tot 65-jarigen) laaggeletterdheid is, dan schrikt men hiervan", licht Suzan toe. Mensen zijn volgens hen bang om te vertellen dat ze laaggeletterd zijn, omdat ze vaak denken dat zij de enige zijn. "Maar door het te behandelen met TipMooiLaarbeek krijgt laaggeletterdheid aandacht in Laarbeek en hopelijk wordt de angst voor laaggeletterden om het te vertellen daardoor kleiner."

Regionale oplossing
Het probleem regionaal aanpakken is begonnen met het oprichten van het bondgenootschap Helmond-de Peel. Daaronder vallen onder andere de gemeente Laarbeek, VIERBINDEN, ROC ter Aa en Bibliotheek De Lage Beemden. Er zijn in totaal 40 partijen die bijdragen aan de aanpak van laaggeletterdheid in deze regio.

Lokale aanpak laaggeletterdheid
Onderzoek van TipMooiLaarbeek wijst uit dat 40% van de respondenten informatie gaat inwinnen over laaggeletterdheid bij de bibliotheek. En dat sluit aan op het actieplan van de bibliotheek om laaggeletterdheid aan te pakken. "Wij zijn er om mensen te informeren en om advies te geven", aldus Suzan. "Het is heel belangrijk om mensen die in contact komen met mensen met laaggeletterdheid het probleem te laten herkennen", vult Lisette aan. "Ze moeten het probleem niet alleen herkennen, maar ook de mensen door kunnen verwijzen naar de juiste organisaties, die ze dan kunnen helpen." Daarnaast laat Suzan weten dat er in Laarbeek een Taalhuis wordt geopend. Hier kunnen de inwoners met alle vragen terecht over taal.

Nederlands Dictee
Aan de cijfers te zien die de respondenten denken te behalen op het Nederlands Dictee, zijn er ook nog veel mensen die de Nederlandse taal goed beheersen. 'Ik verwacht het rapportcijfer 7 te behalen met het Nederlands Dictee', aldus 45% van de ondervraagden. De toelichtingen zijn duidelijk: 'ik ben zeer goed in taal, maar niet in moeilijke sporadisch voorkomende woorden' en 'de nieuwe spellingsvorm zal niet meevallen. Ondanks het feit dat ik vind dat ik redelijk de Nederlandse taal beheers, zullen de discussiegevallen en moeilijke woorden het struikelblok vormen'.

Er wordt nu dus veel aandacht besteed aan laaggeletterdheid en daar zijn Bibliotheek De Lage Beemden en Gemeente Laarbeek heel erg blij mee. Maar één van de respondenten geeft nog een advies mee. 'Ik zou ook graag meer aandacht zien voor laagcijferigheid! Dat is net zo belangrijk voor sociaal-maatschappelijk functioneren, zeker in deze tijd waar armlastigheid en schulden van hen meer rekencapaciteit verlangd om elk dubbeltje goed uit te kunnen geven'.