"Er komt steeds meer op het bord van de burgemeester te liggen"

Laarbeek – Hij is naar hij zelf zegt 'goed geland' in de gemeenschap na zijn eerste jaar als burgemeester van Laarbeek. Tegelijkertijd is Frank van der Meijden duidelijk over de reden van zijn komst: "Het is mijn hoofddoel om politiek bestuurlijke stabiliteit te creëren in Laarbeek. Een hele klus want er komt steeds meer op het bord van een burgemeester te liggen." Interessant om het bord van de burgemeester daarom eens nader te bestuderen.

Handhaving
"Er zijn hier handhavingszaken blijven liggen in het verleden", legt Van der Meijden uit. "Je hebt de plicht als overheid om zaken op te lossen. Dit heb ik al vaker geduid. De opdracht die ik heb meegekregen bij mijn aanstelling was duidelijk: doorpakken! Liefst 48 zaken stonden op een lijst om aangepakt te worden. Hier is afgelopen jaar mee gestart. Ik beschouw het als mijn opdracht om inwoners bewust te maken van het feit dat we met zijn allen verantwoordelijkheid dragen voor de leefbaarheid in onze mooie gemeente. Die verantwoordelijkheid moet diep de maatschappij in en daarvoor ben ik bereid hard te ageren tegen mensen die dit in gevaar brengen."

Hoezo komt er steeds meer op het bord van een burgemeester terecht?
Er is sprake van een verschuiving van het strafrecht naar bestuursrecht. Denk aan de Wet Damocles die burgemeesters de mogelijkheid geeft bestuursdwang toe te passen en woningen of voor het publiek toegankelijke inrichtingen te sluiten als daar sprake is van drugshandel. Of de Aso-wet die op 1 juli 2017 is ingegaan. Door deze wet hebben burgemeesters de mogelijkheid om bindende specifieke gedragsaanwijzingen te geven aan overlastgevers. De recente verwikkelingen in de Leliestraat in Beek en Donk - waar enkele buurtbewoners hun verantwoordelijkheid niet nemen - is hier een concreet voorbeeld van. "Mooi die uitbreiding van bevoegdheden", vindt Van der Meijden, "maar de 'follow up' moet ook lopen en dat is niet altijd het geval. Burgemeesters doen ontzettend hun best om zaken aan te pakken maar krijgen niet altijd de gewenste hulp of medewerking. De deur van een drugspand sluiten is relatief simpel maar hoe zit het met de vervolgstappen? Vaak ontbreekt het aan capaciteit bij politie en Openbaar Ministerie om in eenzelfde tempo te acteren. Het is daarom belangrijk de toename van het aantal bevoegdheden van een burgemeester niet al teveel te romantiseren."

Institutionele eenzaamheid
Ook de aanpak van georganiseerde criminaliteit in Nederland vergt zoals hiervoor gezegd steeds meer een bestuurlijke aanpak waarbij de rol van de burgemeester steeds belangrijker is geworden. "Dit maakt het soms lastig", legt Van der Meijden uit. "Enerzijds investeer ik enorm in een goede verstandhouding met inwoners en probeer ik zo open en transparant mogelijk te zijn maar anderzijds vraagt mijn rol als bestuurder soms om een harde aanpak waarbij ik vanuit vertrouwelijke informatie dien te handelen en gevoelige zaken aan het licht dien te brengen."

De taken van een burgemeester breiden zich dan misschien wel uit; tegelijkertijd is zijn rol ook ingekaderd want hij dient verantwoording af te leggen aan de gemeenteraad over zijn handelen. "Het feit dat er steeds meer op ons bord komt te liggen, maakt het er niet eenvoudiger op. De positie van 'institutionele eenzaamheid' ligt altijd op de loer", aldus Van der Meijden. "En daarmee bedoel ik dat ik als burgemeester in bepaalde zaken (op het gebied van orde en veiligheid) alleen moet handelen zonder het college of de raadsleden daarbij te betrekken. Denk bijvoorbeeld aan antecedenten bij bouw- en horecavergunningen (in het kader van de wet Bibob). Het gaat dan om belangrijke besluiten die ik in mijn eentje moet nemen."

Integriteit
In februari 2014 wordt in Laarbeek een plan van aanpak met als titel 'Integriteit verankerd' aangenomen met daarin opgenomen diverse maatregelen waaronder een gedragscode voor bestuurders. De burgemeester wordt aangewezen als verantwoordelijk bestuurder en het is diens taak integriteit regelmatig te laten verschijnen op de politieke agenda. "Als bestuurder vervul je een voorbeeldfunctie", vindt Van der Meijden, "integer, open en transparant zijn is een grondhouding welke ik vanaf dag 1 hier probeer uit te dragen. Ik ben ervan overtuigd dat het politieke klimaat in Laarbeek na de crisis in ontwikkeling is en positief is veranderd. De eerste stappen voelen goed. Het gemeentebestuur wil het allerbeste voor de gemeenschap."

Veerkrachtig bestuur
Het 'ambt' van burgemeester is veranderd en vraagt om steeds meer veerkracht. Waar een burgemeester voorheen met name een lokaal bestuurder was, ligt de nadruk steeds meer op samenwerkend bestuur. Burgemeesters dienen overkoepelend samen te werken en te overleggen. "Het belang van bovenlokale samenwerking is toegenomen, zonder dat de zelfstandigheid van de gemeente daarin ter discussie staat", aldus de burgemeester.

Politiek dicht(er)bij inwoners
"Ik wil laagdrempelig en benaderbaar zijn. Ik ga de dialoog aan en schroom niet bij inwoners aan te bellen en op de koffie te gaan als ik denk dat dat nodig is. Connectie maken en de dialoog aangaan is belangrijk. Door authentiek te blijven hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan het verkleinen van de afstand tussen inwoners en politiek", besluit Van der Meijden.