Zorgen waterbeheerders over GenX in oppervlaktewater

Aarle-Rixtel - Onlangs is GenX aangetroffen in het watersysteem van de waterschappen Aa en Maas en De Dommel. Steeds vaker constateren landelijke en regionale waterbeheerders dat er mogelijk stoffen in het water zitten waar men geen weet van heeft. Waterschappen Aa en Maas en De Dommel uiten hun bezorgdheid hierover.

De nu gemeten waarden GenX zitten onder de voorlopige richtwaarde die het RIVM heeft vastgesteld voor drinkwater. Deze richtwaarde bedraagt 150 nanogram per liter. Het RIVM heeft onlangs een rapport opgesteld over de aanwezigheid van GenX in drinkwater en drinkwaterbronnen in Nederland. Het drinkwater is veilig en voldoet aan alle eisen. Voor GenX in oppervlaktewater is nog geen richtwaarde vastgesteld. Momenteel wordt bekeken of er voldoende onderzoeksgegevens zijn om ook voor oppervlaktewater een GenX-richtwaarde te bepalen.

Aanleiding
Evides Waterbedrijf en Rijkswaterstaat hebben metingen gedaan naar GenX. Uit deze onderzoeken bleek een verhoogde waarde GenX aanwezig te zijn in het oppervlaktewater in de monding van de Dieze bij de Maas. Aanleiding voor de onderzoeken is dat er afgelopen zomer in zes gemeenten in Zuid-Holland GenX is gevonden in het drinkwater.

Metingen
Direct nadat de waterschappen Aa en Maas en De Dommel hierover in oktober zijn geïnformeerd, hebben zij aanvullende metingen gedaan. GenX is op meerdere plekken in lage concentraties aangetroffen en op twee plekken in verhoogde concentraties. Het gaat om de rioolwaterzuiveringen rondom Eindhoven en Aarle-Rixtel, met respectievelijk 130 nanogram en 22 nanogram per liter.

Vervolgonderzoek
De waterschappen en Rijkswaterstaat verfijnen de onderzoeken nu verder om zo de bron(nen) te achterhalen. De uitkomsten worden begin 2018 verwacht. Samen met de Omgevingsdienst wordt onderzocht waar GenX in de regio Zuid-Oost-Brabant wordt toegepast.

Onbekendheid
Door dit soort incidenten wordt duidelijk dat het belangrijk is aandacht te hebben voor opkomende stoffen in het oppervlaktewater. Richtwaarden ontbreken vaak nog en de effecten voor mens en dier zijn soms nog niet direct duidelijk Ook in het regeerakkoord wordt voor deze opkomende stoffen aandacht gevraagd. Dit vraagt om een gezamenlijke aanpak waarin het Rijk samen met regionale waterbeheerders, producenten en consumenten aan een oplossing werkt.