Marcel van der Heijden
Marcel van der Heijden Foto: Joost Duppen

Niet alleen praten, maar ook handelen om stikstofprobleem op te lossen

Algemeen

Laarbeek - Boeren die massaal naar Den Haag gaan om te protesteren. De bouwwereld die gaat demonstreren om de Haagde politici te bewegen om in actie te komen. De afgelopen weken was het continu in het nieuws. Mensen die boos zijn vanwege de stikstofproblematiek in Nederland. Bouwplannen liggen stil en boeren zien de toekomst somber in. Maar nog altijd is er geen structurele oplossing waarmee de problemen kunnen worden aangepakt.

Marcel van der Heijden uit Beek en Donk denkt een oplossing gevonden te hebben, die als basis zou kunnen dienen voor de aanpak van de stikstofproblematiek. Want hoe zat het ook alweer. In Nederland worden stikstofoxiden uitgestoten door de bouwwereld en het verkeer. De landbouw is voor een groot deel verantwoordelijke voor de uitstoot van ammoniak. Stikstofoxide en ammoniak zijn voorbeelden van reactieve stikstof. In de natuur proberen planten optimaal te profiteren van de door de mens uitgestoten stikstof. Soorten die harder van stikstof groeien dan andere plantensoorten profiteren meer van het door de mens veroorzaakte overschot aan stikstof. Brandnetels overwoekeren bijvoorbeeld orchideeën en grassen zijn steeds meer te zien op plekken waar vroeger de hei bloeide. Uiteindelijk leidt het ertoe dat er in de natuur plantensoorten gaan verdwijnen. In Nederland vind je 160 zogenaamde Natura 2000-gebieden, die volgens Europese regels beschermd moeten worden om de biodiversiteit te behouden. 118 van die beschermde natuurgebieden lijden onder een te hoge stikstofbelasting.

Daarom moeten er maatregels genomen worden. Bouwprojecten zijn stilgelegd. En boeren moeten hun bedrijven aanpassen. De overheid komt nu onder meer met het terugdringen van de maximumsnelheid op snelwegen. Volgens Marcel van der Heijden, die voor zijn werk bij de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant dagelijks te maken heeft met de stikstofproblematiek, zijn er andere oplossingen mogelijk. "Je ziet nu dat als mensen willen omschakelen van een veehouderij naar een ander bedrijf dit niet kan. De wetgeving onder andere ten aanzien van gezondheid zit dan tegen. De regels mogen in Nederland wat dat betreft minder zijn", geeft Van der Heijden aan, die ook raadslid is namens het CDA in Laarbeek. "Stel iemand wil van zijn veehouderij af en iemand ander wil daar een Bed and Breakfast beginnen. Volgens de regels kan dit vaak niet, omdat omliggende agrarische bedrijven er dan last van hebben (qua geurregels), net als de Bed and Breakfast. Maar ga je in gesprek met elkaar, dan blijkt dat het meevalt. Mensen moeten zelf kunnen bepalen of ze daar gaan wonen of een bedrijf beginnen. Nu hou je nog te vaak een agrarische locatie over waarmee je eigenlijk niets kunt. Regels moeten worden gewijzigd zodat minder procedures doorlopen hoeven te worden om de gebruiksmogelijkheden van een locatie te vergroten. De dynamiek in het buitengebied keert dan weer terug. Hierbij moet vanzelfsprekend gezondheid op een verantwoorde manier worden meegewogen. "

Ook moet volgens Van der Heijden meer geld uitgetrokken worden om bedrijven die twijfelen om te stoppen met hun agrarisch bedrijf over de streep te trekken. "Want als je van de bedrijven die stoppen de ammoniak-emissies gebruikt voor projecten dan kun je voor een aantal jaren het stiktofprobleem verminderen. Dit in combinatie met eerder genoemde verbreding van gebruiksmogelijkheden in het buitengebied geeft (toekomstige) stoppers meer toekomst. Bijkomend voordeel is dat je dan tijdsruimte krijgt om veehouderijen echt duurzame stalsystemen te laten ontwikkelen en installeren, waarbij niet alleen de uitstoot van stikstof, maar ook van geur en broeikasgassen, sterk verminderd kan worden. Een duurzame landbouw is dan veel dichter bij, wat ook een positieve invloed heeft op omgeving en natuur."

Volgens Van der Heijden moeten er nu echt zichtbare oplossingen genomen worden. "Als je er zo voor kunt zorgen dat er bijvoorbeeld hier in de Peelregio 100 veehouderijlocaties vrijkomen, kun je alle Peelgemeenten compenseren en kan er gewoon gebouwd worden. Als je de stoppers stimuleert, ook met een realistische vergoeding, kun je ze bewegen om de stallen te slopen. Dit voorkomt ook dat er meer criminaliteit ontstaat in het buitengebied. Dit kan al op korte termijn in gang worden gezet. Geld is er gezien de saneringsregeling varkenshouderij. Voor de vergoeding van één gesaneerde veehouderij kan dan mogelijk 5-10 stoppende veehouderijen een toekomst worden gegeven"

Van der Heijden geeft aan dat gewenste ontwikkelingen veel meer aan elkaar gekoppeld moeten worden. "Er moet niet vanuit een kokervisie naar ontwikkelingen gekeken worden. Ik ben er van overtuigd dat dit een goede weg is naar de uitgang van het stikstofprobleem, met een positiever toekomstbeeld voor landbouw én natuur."