“We moeten mensen met dementie niet alles afpakken”

Mariahout – Opgelet! Overstekende ouderen. Dit verkeersbord wordt binnenkort door de gemeente Laarbeek naast de provinciale weg, ter hoogte van Woods-Place, geplaatst. Zodat ook mevrouw Nelly Thijs-van Esch (84) elke dag haar wandelingen kan blijven maken. Binnenblijven is voor haar geen optie. 

Heldere dag
We ontmoetten Nelly op een voor haar ‘heldere’ dag. Ze heeft dementie en moet lachen als locatiemanager en verpleegkundige Iris van Duijnhoven opmerkt dat ze een bekende Brabander is. Nelly stond op 10 juli in het Eindhovens Dagblad, met foto en al, maar zegt het artikel niet te kennen. Tot ze het even later uit haar tas haalt. Op de locatie van Zorgboerderij Grootenhout, is kortgeleden ‘moreel beraad’ geweest: met een dochter van Nelly, de directie, zes teamleden en een geestelijk verzorger van het Elkerliek. Want Nelly houdt veel van wandelen, maar kijkt niet altijd even goed uit. En de auto’s rijden soms hard over de provinciale weg. Wat moet je dan? Haar binnen houden? “Het alternatief is een gesloten afdeling met rechterlijke machtiging. Maar dan zal Nelly alles doen om weg te kunnen en wordt het lastig om haar binnen te houden. Dat kan ervoor zorgen dat er gekozen wordt voor psychofarmaca, waardoor er een groot gevaar is om te vallen en ze minder beweging krijgt. En dat kan ertoe leiden dat ze binnen de kortste keren in een rolstoel belandt”, legt Iris uit.

Vrijheid en autonomie belangrijke waarden
“We zijn er ons bewust van dat er een risico is dat we een derde ook schade kunnen aanrichten. Maar we hebben gekeken naar belangrijke waarden hierin. Voor Nelly is dat vrijheid en autonomie. Voor collega’s is dat verantwoordelijkheid, maar die ligt eigenlijk bij de directie. Want risico’s zijn er altijd, en je kunt nooit honderd procent veiligheid garanderen”, aldus Iris. Nelly luistert en zegt: “Ik doe het gewoon, of ze het nou willen of niet.” Nelly klom zelfs een keertje uit het raam om naar buiten te kunnen. “En ik let wel goed op, dat ze zich daar druk over maken! Ik wandel al vanaf dat ik in de dertig was.” Gelukkig raakt ze er inmiddels steeds meer aan gewend om nu altijd een veiligheidshesje te dragen. Bovendien kent bijna heel Mariahout haar en weten ze waar Nelly woont. “Laatst zag ik trouwens een keer op de gps dat ze verder was gewandeld dan normaal. Gelukkig kon ik haar toen nog net uit de buurtbus plukken”, vertelt Iris. “Het is trouwens niet zo, dat we haar zomaar laten gaan. En met krulspelden in, gaat Nelly sowieso de straat niet op.” Nee, dat doe ik niet, schudt Nelly met haar hoofd. Maar wandelen hoort bij haar leven; ‘s ochtends en ‘s middags. “En dat kunnen we mensen met dementie niet afpakken. Wat thuis kan, kan hier ook. Die boodschap moet duidelijk zijn in Nederland”, merkt Iris tot besluit op.

Op televisie én in boek
Vanaf maandag 27 juli kun je wekelijks om 21.30 uur kijken naar ‘Het zal mij een zorg zijn’ op SBS6. Hierin worden mensen met dementie gevolgd op Grootenhout. En lezen over hoe de zorg voor mensen met dementie anders kan, kan in het boek van Francien van de Ven, werkzaam op Grootenhout. Het boek heet: ‘Hoe dan?’ Met als ondertitel: ‘Door 'gewoon' te doen kunnen we de zorg voor mensen met dementie samen verbeteren’. Voor meer info zie: www.francienvandeven.nl.