‘Als het geen liefhebberij is, dan houd je het niet vol’

Beek en Donk - Een bijzondere hobby die uitgroeide tot een droombaan en waar ook nog eens een prijs mee is gewonnen. Julian Loomans (23) uit Beek en Donk heeft het voor elkaar. Hij is curator bij Passchendaele Waterfowl Breeding Center in België en fokt daar bijzondere eendensoorten. 

De passie voor vogels zat er van kleins af aan in bij Julian. “Dat komt door mijn grootouders”, vertelt hij. “Zij hadden allebei vogels en bij een van de twee opa’s (de andere heeft hij helaas nooit gekend red.) kwam ik als kleine jongen vaak. Ik heb vaak meegeholpen en uiteindelijk heb ik thuis ook vogels gehad. Het leukste vond ik om niet de standaardsoorten te fokken, maar vooral de vogels waar weinig aandacht voor was. Daar zat dan de uitdaging in. Ook heb ik bij de vogelvereniging in Laarbeek gezeten en op een gegeven moment ben ik gaan kijken om een studie te doen in die richting.”

Praktijkmens
“Ik ben toen bij de HBO-studie Wildlife Management uitgekomen in Leeuwarden, maar na twee maanden dacht ik al ‘wat doe ik hier?’”, vervolgt Julian. “Ik ben een praktijkmens en heb minder met de theorie. Vervolgens heb ik een tussenjaar gehad en daarna heb ik de verkorte studie Diermanagement in Barneveld gevolgd. Na twee weken verveelde ik me en heb ik gevraagd of ik buiten school iets extra’s kon doen. Gelukkig kon dat, waarbij ik begon met wat simpelere dingen zoals onderhoud en filters schoonmaken. Niet lang daarna kreeg ik de vraag of ik het leuk zou vinden om bezig te zijn met het broedseizoen. Dat leek me supergaaf en zodoende ben ik een beetje in deze wereld gerold.”

Op zijn opleiding waren ze destijds bezig met een onderzoek naar het broedgedrag van watervogels. Als je simpele watervogels, zoals mandarijneenden, uit wil laten broeden, dan is de slagingskans bijna 100 procent bij bevruchte eieren. Die soorten zijn makkelijk uit te broeden, maar als je naar zeldzamere soorten kijkt, die vaak in het wild ook bedreigd zijn, dan zie je dat er vaak een groot percentage afsterft. “De docent vroeg zich af wat daar de oorzaak van was. Met een 3D-printer hebben we toen eieren van die soorten na laten maken en daarin hebben we een microchip ontwikkeld die de rotatie en temperatuur van het ei kan meten. Vervolgens hebben we die in echte nesten gelegd en zo zijn we gaan kijken wat er in de natuur gebeurt als zo’n vogel 28 tot 30 dagen aan het broeden is. Die resultaten waren echt verbluffend. We dachten bij de eerste resultaten dat er iets niet klopte en dat de chip verkeerd was. Normaal leer je namelijk dat een ei niet af mag koelen als een vogel zit te broeden, zo zijn de broedmachines ook ontwikkeld.”  

Afwijking
“Iedere kleine afwijking zou al kunnen leiden tot afsterving. Binnen 24 uur zagen we bij onze eieren echter een fluctuatie van 10 graden. Dat zagen we bij al die nesten, waardoor we te weten zijn gekomen dat dat veel beter is voor het ei van deze soorten. Dat onderzoek loopt de komende jaren nog wel, maar over 20 tot 30 jaar moet er bij deze soorten ook een slagingspercentage van 100 procent zijn. Momenteel overleven slechts twee van de tien eieren het ongeveer.”

Deze verbluffende resultaten is Julian in 2018 vervolgens gaan presenteren op een congres in de Verenigde Staten. Daar kwam hij zijn huidige baas tegen, die bezig was om een fokcentrum voor watervogels op te zetten in België. “Hij zocht iemand die dat wilde beheren. Ik ben twee keer op bezoek geweest en het voelde direct als een jongensdroom die uitkwam.”

Toen Julian begon was het centrum in de laatste fase van de bouw, waardoor de collectie opgezet moest worden, vijvers aangesloten moesten worden en planten geplaatst moesten worden. “We zijn toen met veel jonge vogels begonnen die nog niet geslachtsrijp waren, waardoor we nog niet veel konden fokken. In het afgelopen jaar is dat wel gelukt en dat ging beter dan gehoopt. We hebben veel soorten gefokt waar veel mensen moeite mee hebben. Daarvoor heb ik nu de Rodney Dawson Memorial Award gewonnen.” Enkele soorten die gefokt zijn, zijn harlekijneenden, brileiders, witkopeenden en de Chinese zaagbek. “Ons fokcentrum is opgezet vanuit de eenden zelf. We hebben de natuur zo goed mogelijk na proberen te bootsen, wat waarschijnlijk het succes is van de geslaagde fokresultaten. Daar zijn we dus zeker trots op.”

De prijs won Julian niet zomaar en hij heeft er afgelopen jaar dan ook hard voor moeten werken. “Tijdens het broedseizoen, dat van februari tot november duurt, kun je moeilijk een dag vrij nemen. Dan is het gewoon zeven dagen per week volle bak werken. Als het geen liefhebberij is, dan houd je het niet vol.”