De Liesdijk
De Liesdijk loopt vanaf de Peeleindseweg parallel aan de gemeentegrens tussen Beek en Donk en Gemert. Die grens wordt gevormd door een waterloop die de Walgraaf wordt genoemd. De Walgraaf stroomt uit in rivier de Aa. Aanvankelijk is het een verharde weg. Bij de kruising met de Vonderweg-Oost wordt het een zandweg, om uiteindelijk een doodlopende weg te worden.
Lies in de naam Liesdijk staat voor de gele lis, een plant met lange bladeren, die groeit in het water of aan waterkanten. Ook andere planten met een gelijksoortig blad zoals prei, lelie's etc. werden wel eens lis of lies genoemd. Het woord dijk wijst er op dat de weg op een verhoging loopt. Dit wordt begrijpelijk als men weet dat de Liesdijk in het Leek ligt, een laaggelegen gebied dat in vroegere tijden voor de kanalisatie van rivier de Aa in de jaren dertig van de vorige eeuw in de winter steevast onder water liep.
Voordat in het Leek grote ruilverkavelingen plaatsvonden lagen tussen de Liesdijk en de gemeentegrens allemaal perceeltjes, die nog goed te zien zijn op de kadasterkaarten van 1832. De gemeentegrens werd gevormd door een landweer, een verhoging met daarop bosschages en met aan de Beek en Donkse kant de Walgraaf en aan de Gemertse zijde de Snelle Loop. De landweer had onder andere als functie elkaars vee binnen de eigen grenzen te houden. De eerder genoemde perceeltjes waren uitgegeven aan boeren met daarbij de verplichting dat ze het aangrenzende stuk landweer moesten onderhouden. Deze landweer is door de grootschalige ruilverkavelingen in het gebied verdwenen. Ten noorden van de Gemertseweg is de landweer met aan beide zijden een waterloop voor een gedeelte hersteld met daarbij ook het stelsel van perceeltjes langs de gemeentegrens hersteld. Dat landschap wordt het clampenlandschap genoemd. Dat is nu een uniek cultuurhistorische element.
Er bestaan plannen in het kader van de reconstructie van het Leek (De Blauwe Poort) de landweer tussen de Gemertsweg en de rivier de Aa. In de Tweede Wereldoorlog speelde zich op de Liesdijk een drama af. Daar wilde de ondergrondse drie landwachters liquideren. Twee ervan werden gedood, een derde kon ontsnappen. Heel Beek en Donk hield de adem in en vreesde voor een grote represaille van de kant van de bezetter in de vorm van executies van onschuldige burgers, iets wat op andere plaatsen steeds gebeurd was. Als door een wonder bleven die uit; het kostte alleen een groot aantal fietsen die in beslag genomen werden.
Martin Philipsen
Heemkundekring De Lange Vonder