Ouderen en (zorg)technologie
Vorige week ben ik op de Zorg & ICT-beurs geweest. Een beurs die volledig gericht is op gebruik van ICT en technologie in de zorg. Zoals zo vaak stonden er voornamelijk 'mannen in pak' in de diverse stands terwijl de bezoekers vaak vrouw, want zorgmedewerkers, zijn. Dat blijft een vastgeroest iets, waar wel enige verandering in optreedt maar het gaat traag. Maar goed… ik was daar op de beurs en keek vooral naar producten die ingezet zouden kunnen worden om ouderen langer en veilig thuis te laten wonen. Ik zag van alles, maar bij doorvragen merk ik dat de meeste leveranciers niet duidelijk hebben waar nu echt behoefte aan is en wat de gemiddelde oudere zal gaan gebruiken. Dat is ook niet gek (of juist wel?), de meeste leveranciers zien als hun klant niet de oudere, maar de zorgorganisatie waar de oudere (mogelijk) in zorg is. Ik vraag me dan ook altijd af of ze wel weten hoe het zit met de acceptatie van technologie bij ouderen?
De algemene kijk op ouderen en technologie is vooral: dat doen/kunnen/willen ze niet. Een mening die zowel de oudere, de familie als de zorgmedewerker vaak heeft. Maar waarom is dit zo? Sebastiaan Peek heeft promotieonderzoek gedaan naar 'acceptatie van technologie door zelfstandig wonende ouderen', met heldere resultaten. Volgens hem hebben mensen vaak uit zichzelf al een beeld van factoren die een rol spelen bij acceptatie. Eén daarvan is dat het gemakkelijk te bedienen moet zijn. Dat klopt, maar er spelen nog een hele hoop andere factoren mee. Nu wordt nog vaak gedacht dat dit wel beter wordt als ouderen gewend zijn aan ICT. Dit is echter niet zo simpel. Gekeken moet ook worden naar (psychologische) factoren zoals hoe de oudere omgaat met problemen die je tegenkomt bij zelfstandig wonen en of hij/zij de noodzaak voelt om technologie te gaan gebruiken. Dat ouderen verschillen van elkaar is natuurlijk geen verrassing. Daardoor heb je sowieso al verschillen, wat de ene wel ziet zitten vindt de ander helemaal niets. Ook is er een verschil tussen wat iemand vindt van een technologie voordat hij/zij het überhaupt heeft gebruikt en wat iemand vindt nadat ermee ervaring is opgedaan. Wat ook niet vergeten moet worden is hoe de omgeving naar technologie kijkt, de 'mensen om de oudere heen'. Zij kunnen een alternatief vormen zodat technologie niet nodig is of geven ouderen gevraagd en ongevraagd advies. En ook dat advies hangt weer af van de acceptatie van de desbetreffende persoon. Kortom, acceptatie en dus gebruik ligt over het algemeen ingewikkelder dan gedacht wordt.