Methusalem
De afgelopen weken was er een interessant programma op tv waarin op zoek gegaan werd naar Methusalem. Erik Scherder, die enthousiaste professor in de neurologie, ging op zoek naar hoe je gezond oud kan worden. Ik zag onder andere een stel van 99 (hij) en 106 (zij), nog hartstikke actief en ondernemend. Ook ging Scherder naar een zogenoemde Blue Zone waar hij sprak met 90-plussers die nog actief deelnemen aan de gemeenschap.
Zo'n Blue Zone is een afgebakend gebied waarvan de bevolking meetbaar langer leeft, de concentratie van (vitale) negentig- en honderdjarigen is erg hoog. Na veel onderzoek blijkt dat er vijf zones zijn: het eiland Sardinië, het eiland Okinawa in Japan, Loma Linda in Californië, een plaatsje in Costa Rica en Ikaria, een Grieks eiland. Als mogelijke verklaring wordt gewezen op het geïsoleerde karakter van veel zones waardoor behoud van een traditionele levensstijl is met veel fysieke activiteit, hechte sociale banden, weinig stress en lokaal geproduceerde voeding met daarnaast toch ook voordelen van de welvaart en medische zorg. De meeste zones liggen in subtropisch gebied, er wordt vaak vis gegeten en olie gebruikt.
In het tv-programma zag je dat oudere mensen op een natuurlijke manier actief (moeten) blijven. Vaak wonen ze in bergachtig gebied of in huizen met veel trappen zoals in Sardinië, een traplift hebben ze niet dus elk bezoekje aan winkel, kerk of markt betekent trappen lopen. In Japan zitten honderdjarigen nog gewoon op de grond zoals iedereen en door de geïsoleerdheid van hun woonomgeving verbouwen ze vaak zelf hun eten wat ook weer lichaamsbeweging oplevert. Kortom, men beweegt veel, eet gezond en men blijft actief in de eigen (vaak besloten) gemeenschap waar ze gewaardeerd worden, ouderdom wordt er gerespecteerd. En vaak is het niet zo dat ze een gemakkelijk leven gehad hebben. Leven in die gebieden is/was vaak hard werken.
Ik vond het prachtig om te zien, ook al kende ik het bestaan van die gebieden al. Het gaf wel weer een bevestiging dat gezond ouder worden deels afhankelijk is van je genen, deels van geluk, maar dat je ook zeker invloed hierop kunt hebben. Blijf deelnemen aan de maatschappij, behoudt een sociaal netwerk (in de blue zones zijn altijd hechte familiebanden en geloofgemeenschappen), blijf bewegen hoe minimaal ook, want 'rust roest', doe als dat nodig is elke dag een dutje, maak een praatje en eet zo gezond mogelijk. Daar komt bij dat ook onze maatschappij ouder wordende mensen juist moet zien als mensen met veel wijsheid en levenslessen, schrijf ze niet af maar laat ze blijven bijdragen, zodat ook zij elke dag een reden hebben om wakker te worden. Daar worden we allemaal beter van.