GESNEUVELD VOOR EEN VERLOREN ZAAK
Tekst: Jac Babin
Beek en Donk - De 85-jarige Herman van den Boom en zijn tweelingzus Mien van Uden uit Beek en Donk tipten DeMooiLaarbeekKrant. Het verhaal van hun broer Lambert, gesneuveld in 1949 in Nederlands-Indië, zal tijdens een herdenking op 4 oktober in Soesterberg, model staan voor alle gesneuvelde Indiëgangers. De tweeling vindt dit een hele eer.
De familie van den Boom
"Onze familie is afkomstig uit Beek en Donk", vertelt Herman. "7 kinderen zijn hier geboren en in 1937 zijn wij verhuisd naar Venhorst en daar is onze jongste broer geboren. Onze ouders gingen boeren op een ontginningsboerderij, hard werken op onvruchtbare grond. In 1954 keerden zij weer terug naar Beek en Donk. "Al onze broers en zussen zijn inmiddels overleden", vult Mien aan.
Oproep militaire dienst
"Onze Wim werd als eerste opgeroepen voor militaire dienst", zegt Herman. "September 1946 vertrok hij als dienstplichtig soldaat naar Indië, Tussen 1946 en 1950 stuurde Nederland 200.000 militairen naar Indië, waaronder 95.000 dienstplichtigen. Ze moesten orde en rust in de opstandige kolonie met harde hand herstellen".
"Onze Henk was de tweede die zijn dienstplicht moest vervullen. Hij kon op de boerderij maar node gemist worden. Onze ouders vroegen agrarisch verlof aan en hij kreeg vrijstelling. Dat had gevolgen voor onze Lambert, die moest nu als derde oudste van ons gezin, alsnog in militaire dienst. Met, naar later zou blijken, alle gevolgen van dien".
"Onze Henk, heeft daar heel zijn leven last van gehad", vult Mien aan. "Zijn vrijstelling betekende indirect de dood van zijn broer".
Naar Indië
"Na een opleiding van 3 maanden in Grave, vertrok onze Lambert op 30 juli 1948, met SS De Zuiderkruis, naar Indië. Hij zat als dienstplichtig soldaat bij het regiment A.A.T(Aan- en afvoertroepen). "Het was voor onze ouders een verschrikking", zo gaat Mien verder. "Dagelijks stonden er lijsten in de krant met namen van gesneuvelden".
Lambert van den Boom
"Wie Lambert van den Boom echt was, zullen we helaas nooit helemaal weten", zegt Mien. "Het zijn slechts herinneringen waar wij uit kunnen putten." Bij gelegenheid van een bezoek aan een dienstkameraad en vriend van Lambert in Australië, zetten alle broers en zussen hun herinneringen aan hun gesneuvelde broer op papier. Mien toont de map met daarin ook een kopie van het dagboek en andere bescheiden. Uit hetgeen DeMooiLaarbeekKrant daar leest, valt op te maken, dat Lambert een schrandere jongen was, met hevige belangstelling voor alles wat met techniek te maken had. Misschien was hij een prima elektriciën of metaalbewerker geworden? "Hij was onze grote, slimme broer, wij hadden alle vertrouwen in hem", zuchten Herman en Mien.
Het dagboek
''Nauwkeurig heeft onze Lambert alles beschreven in zijn dagboek", vertelt Mien. "Het vertrek, de reis, de verveling, zeeziekte, de onmetelijke zee, wachtlopen, oorlogshandelingen… "Dat dagboek eindigt op de dag dat hij sneuvelde", vult Herman aan.
Op 21 december 1948 vermeldt zijn dagboek het verloop van de opmars naar Jogjakarta. Speciale troepen werden vooruit gestuurd om kampongs uit te kammen, op zoek naar opstandelingen. "..Zij (speciale troepen, red.) maakten ze af, op een manier, zo ik het een kip nog niet kon doen!...", schrijft Lambert met afgrijzen.
Gesneuveld voor een verloren zaak
Op 20 januari 1948 maakt Lambert onderdeel uit van een konvooi dat op weg is van Kartasura naar Bojolali. Vanuit kampong Djedis worden ze beschoten met een fatale afloop voor Lambert.
Het bericht van zijn overlijden bereikt de familie enkele weken later. Lambert lig begraven op het ereveld van Tjandi bij Semarang. Op 4 februari werd in de parochiekerk van Venhorst een plechtige uitvaardienst gehouden voor Lambert, compleet met militaire erewacht. De kerk zat tjokvol.
Later zou blijken dat de drang van Indonesiërs om een eigen staat te stichten, niet te stoppen was.
Onder grote internationale druk, moest Nederland bakzeil halen. Op 27 december 1949 vond de overdracht van de soevereiniteit plaats aan de Republiek Indonesia Serikat.
Vanaf maart 1950 keren per maand 10.000 militairen terug naar Nederland. De koloniale oorlog veroorzaakte de dood van 6.229 militairen, waarvan 2.453 tijdens gevechtshandelingen. "Ongeveer april 1949 kwam onze Wim thuis. De buurt had een ereboog voor hem geplaatst., maar het kon geen echt feest zijn. Onze vader kon niet over het verlies van zijn zoon heen, hij stierf in december van datzelfde jaar."
Verwerking
"Verwerking van ons verdriet heeft eigenlijk nooit plaatsgevonden. Het onderwerp werd zoveel mogelijk vermeden", zegt Herman. "Op de oorkonde, die bij ons thuis in de huiskamer hing, stond de tekst dat hij zijn leven gaf, ik vond dat een leugen, het leven werd hem ontnomen".
"Ik heb lang gedacht dat onze Lambert nog eens terug zou komen", vertelt Mien. "Daar droomde ik 's nachts van. Pas nadat ik zijn graf in 1990 had bezocht, kon ik het geloven.
De herdenking op Soesterberg
Tijdens de jaarlijkse herdenking bij het monument in Roermond kwam Mien in contact met twee hooggeplaatste militairen. Dit contact leidde er toe dat de familie van den Boom op 4 oktober a.s. uitgenodigd is om aanwezig te zijn bij de herdenking van gesneuvelde Indiëgangers op Soesterberg. Het verhaal van hun broer zal dan centraal staan in de ceremonie.
Terugblik
Inmiddels is de herdenking op Soesterberg achter de rug. Herman en Mien melden, dat ze met 28 familieleden naar Soesterberg zijn geweest. Enthousiast en dankbaar zijn ze over de wijze waarop Defensie dit heeft georganiseerd. "Het was heel indrukwekkend, met veel militair ceremonieel en mooie muziek", vertelt Herman. "We werden in toespraken persoonlijk toegesproken. Zoiets maak je als familie maar één keer in je leven mee! Ook onze kinderen en kleinkinderen waren erg onder de indruk." Mien schreef een prachtig gedicht voor deze gelegenheid, dat door Herman werd voorgedragen. Samen hebben ze een krans gelegd bij het monument waar ook de naam van hun broer op staat.
"Emoties waren er natuurlijk ook", vertelt Mien. "Op het laatst was er nog een enorme verrassing. Onze Lambert kreeg, postuum, nog een keer de medaille uitgereikt, die hoorde bij de oorkonde. Die medaille hadden we niet meer. Toen schoot ik toch wel vol."
Tot slot willen Mien en Herman nog kwijt dat het verhaal van hun broer met deze herdenking af is. "Natuurlijk blijft hij altijd in onze gedachten, maar het verdriet kunnen we, dank zij deze prachtige herdenking, veel beter plaatsen."
