Erik Rijf en zijn trompe de chasse
Tekst: Thea Wich
De trompe de chasse, oftewel Franse jachthoorn, kent een lange geschiedenis. Dit van oorsprong Frans blaasinstrument wordt al vanaf de zeventiende eeuw als signaalinstrument gebruikt bij de jacht. Tegenwoordig wordt de trompe de chasse niet meer alleen gebruikt door jagers, maar ook voor optredens van jachthoornblazers. Tot deze laatste categorie behoort ook Erik Rijf uit Aarle-Rixtel. Graag vertelt hij over zijn geliefde muziekinstrument.
Erik, een trompe de chasse is geen alledaags muziekinstrument. Zou je het eens kunnen omschrijven?
"De Franse jachthoorn bestaat uit een koperen pijp van 453,5 centimeter lang, gedraaid in vier windes. Het instrument heeft een los mondstuk en geen toetsen of ventielen. De verschillende tonen (met een bereik van twaalf natuurtonen) en klankeffecten worden voortgebracht met luchtdruk, lipspanning en tongslag. De jachthoorn wordt staande gespeeld. Voor een betere totaalklank staan de spelers in V-formatie met de klankbeker, en dus met de rug, naar het publiek."
De trompe de chasse is een eeuwenoud instrument. Waarvoor werd het gebruikt?
"Vroeger werd dit blaasinstrument gebruikt als een soort mobiele telefoon voor de meutejacht. Deze vorm van jagen is ontstaan in Frankrijk. De jagers konden er het verloop van de jacht mee weergeven door middel van een aantal afgesproken jachtsignalen, de zogenaamde fanfares. Voor ieder onderdeel van de jacht was er een andere fanfare, zo'n 73 in totaal. Bijvoorbeeld wanneer de meute het spoor had gevonden bliezen de jagers 'Le vol ce l'est' en als de honden te water gingen bliezen ze 'Le bat l'eau'. Zo jagen en blazen ze nu nog steeds in Frankrijk."
Wanneer ben jij in aanraking gekomen met de Franse jachthoorn?
"Zo rond mijn tiende. In die tijd reed ik paard. Op de Aarlese Heikant zat een slipjachtvereniging de Veluwe hunt. Peter van den Akker jaagde met een meute honden en ongeveer tien paarden. Hij vroeg of ik daar kwam rijden. Ook hielp ik met het 'exercizen' van de honden. Peter speelde trompe de chasse. Ik kreeg een paar jaar les van hem. Hij heeft mij als het ware besmet."
Hoe ging het verder?
"Tijdens mijn jachtopzienersopleiding blies ik niet. Daarna ben ik als jachtopzichter gaan werken in Cromvoirt. Samen met mijn baas heb ik toen een meute naar Nederland gehaald. Hierdoor werd het vuurtje weer aangewakkerd en begon ik weer te blazen. Samen met een vriend ben ik bij een blaasgroep gegaan. Ook kocht ik mijn eerste trompe. Eerder blies ik altijd op leentrompes."
In Frankrijk haalde je je diploma?
"Ja, mijn 'brevet du sonneur classé'. Daarvoor moest je 71 verplichte fanfares uit je hoofd kunnen zingen en blazen. Niet dat je ze allemaal hoefde te spelen. Je moest drie nummers graaien uit een oude knikkerzak met 71 nummertjes. Deze moest je zingen en daarnaast nog een vrije keuze nummer blazen. Daar heb ik veel voor moeten oefenen."
Bij welke blaasgroep blaas je tegenwoordig?
"Bij 'Le Rallye Priesmont' in Leenderstrijp. Deze van oorsprong Belgische groep bestaat uit acht man. We repeteren twee keer per week. We zijn nu aan het repeteren voor de Benelux- kampioenschappen 2019. Tussendoor hebben we ook diverse andere optredens, altijd jacht-gerelateerd natuurlijk zoals de Sint Hubertus-mis in Oirschot. Vorig weekend zijn we afgereisd naar Midden-Frankrijk om te blazen in de kerk van Theillay en op de kerstmarkt daar. Dat is een echte jachtstreek maar voor de rest weinig te doen. Het hele dorp loopt dan ook uit als er een keer iets te doen is zoals dit weekend of een jacht."
Waarom is trompe de chasse blazen zo leuk?
"Het is een moeilijk instrument en daarom erg uitdagend. Trompe de chasse is ook zo leuk omdat het meer is dan alleen blazen. Het is de saamhorigheid, de kleding, het samen eten en drinken, de vriendschap: kortom de traditie."