Leven met kanker in coronatijd

1 februari 2021, 13:56

Laarbeek - Thema dit jaar van Wereldkankerdag (4 februari) is Leven met kanker in coronatijd. Evelien van Alphen, medisch antropoloog is onlangs op dit onderwerp afgestudeerd. Reden genoeg vond Jan van der Avoort, bestuurslid van regionaal inloophuis De Cirkel in Helmond, om met haar de uitslagen van het onderzoek te bespreken.

Uit observaties en onlinegesprekken met o.a. bezoekers van De Cirkel gehouden tussen maart en augustus 2020, werd duidelijk dat de reguliere zorg gemist werd. Controles, behandelingen en contacten met vaste artsen werden verschoven of afgezegd. Een van de geïnterviewden gaf aan: ‘Ik voelde mij een beetje in de steek gelaten, denken zij nog wel aan mij? Kan ik nog wel ergens terecht’?

Onzekerheid
Het verminderde of uitgestelde contact leidde vaak tot toenemende onzekerheid en een gevoel van in de steek gelaten worden. Het contact met de inloophuizen was doorgaans goed mogelijk en werd erg gewaardeerd, ook al waren de mogelijkheden beperkt. Tijdens de online koffie-uurtjes konden de deelnemers elkaar steunen en bemoedigen. Het niet kunnen bezoeken van de inloophuizen werd als een groot gemis ervaren. Een bezoeker: ‘Ik mis juist het lotgenotencontact van het Inloophuis, juist omdat wij het dan niet over de kwaaltjes hebben.’

Corona
Corona hing soms als het zwaard van Damocles boven de hoofden van bezoekers en benadrukte de eigen kwetsbaarheid. Wat gaat er gebeuren als ik corona krijg? Een van de gasten beschreef dit zeer treffend: ‘Ik heb niet een jaar lang gestreden tegen kanker om aan corona dood te gaan!’ Ook voor patiënten in de palliatieve fase was ‘midden in hun strijd’ aan corona overlijden niet te verkroppen. Toch viel in de studie van de Bredase Evelien van Alphen de veerkracht van de bezoekers op. ‘Social distancing’ bijvoorbeeld leverde minder problemen bij de bezoekers op dan bij anderen. Een van de patiënten relativeerde het als volgt: ‘Ik denk, dat het voor gezonde mensen veel moeilijker is dan voor mij. Ik ben er wel aan gewend geraakt te moeten inleveren’.

Inloophuizen
In Nederland zijn steeds meer mensen die leven met kanker of kanker hebben gehad. Naar verwachting groeit dit aantal. Daarnaast krijgen verschillende vormen van kanker niet meer het karakter van een dodelijke ziekte maar van een chronische ziekte. Aandacht voor de groep patiënten, die steeds langer leeft door levensverlengende behandelingen, en voor de groep, die steeds langer psychosociale gevolgen ondervindt, is onontbeerlijk. In de reguliere gezondheidszorg is niet altijd een passend aanbod van deze aandacht beschikbaar. De inloophuizen, een uniek concept in Nederland, vullen deze leemte goed op. Zij bieden zorg en een plek, die goed lijken aan te sluiten bij langdurige en dagelijkse problemen, die veel (ex-)kankerpatiënten ondervinden. Uit het onderzoek kwam naar voren dat het inloophuis vaak ervaren wordt als een toevluchtsoord. ‘Alleen het feit al, dat je er gewoon kunt binnenlopen en gewoon weer even mens kunt zijn….