Ik kwam er mee weg!

25 augustus 2021, 08:24

Willem Bartjens was een simpele onderwijzer, net als ik. Hier houdt de vergelijking op. Hij leefde in de zeventiende eeuw. Ik wat later. Zijn manier van rekenen was oerdegelijk. De mijne wat minder. “Doe de proef op de som”, sommeerde Bartjens. “Als die klopt, klopt het pas echt!” Schematisch samengevat: 2+2=4, want 2x2 is ook 4. Duidelijk? Nee? Nog een keer: 4:2=2, want 2x… , is weer 4. Zo simpel is het! Kan altijd, werkt altijd, zelfs met grote getallen.

Met de methode Bartjens leerden miljoenen Nederlanders rekenen. Ook ik! Bij mij ging dat met het nodige geweld gepaard. Eén foute uitkomst was goed voor twee oorvijgen. Eén vanwege die rekenfout. Pats! Eén omdat ik de proef op de som niet had uitgevoerd. Pats!

We blijven tegenwoordig ein-de-loos rekenen. Rekenen tot de zeespiegel daalt, tot de aarde afkoelt, het klimaat niet verandert, corona een gewoon griepje is, de begroting klopt, de parkeergarage instort en alles gratis is. Klopt het niet? Rekenfoutje, kan gebeuren! Deze manier van rekenen is erg in opkomst. Bartjens draait zich om in zijn graf. En ook ik erger me aan dit gepruts!

Tijd voor wat oorvijgen: Eén plus één gratis? Zeg eens eerlijk! Trapt u daar in? Ja? Pats, pats! Volgens Bartjens is ‘1+1’, namelijk 2, want ‘2 x 1’ is ook 2. Hallo, bent u er nog? Niet gewoon 2, maar 2 gratis! Word eens wakker! Twee gratis! 

Laatst deed ik de boodschappen. Ik zag een interessante aanbieding. Pakken met van die heer-lij-ke gevulde koeken. Eén plus één gratis stond erbij. Snel liet ik er een berekening volgens Bartjens op los. Ik legde vier pakken in mijn karretje. Schematisch ziet mijn berekening er zo uit: (1+1) +(1+1)= 4 gratis pakken. Proef op de som? Daar komt-ie: 2 x (1+1)= ook 4 gratis pakken. Ik zie Bartjens goedkeurend knikken.

Mijn vrouw controleerde de boodschappen. Altijd spannend! “Hoezo vier pakken koeken? ”, vroeg ze. “Verdomd lekker en helemaal gratis”, antwoordde ik. “In die volgorde!” Mijn vrouw deed gelukkig géén proef op de som met de kassabon! Ik hoorde Bartjens kreunen. Maar ik…

Ik kwam er mee weg!