Afbeelding

Hoe een boek uit de 16de eeuw Aarle-Rixtel in beweging krijgt

Human Interest

Aarle-Rixtel - Een woordenboek Grieks - Latijns, verschenen in 1545. Het staat in antiquariaat Fortebraccio in het Italiaanse Florence te koop voor 900 euro. Een groep Aarle-Rixtelnaren aangevoerd door Wim Daniëls gaat het kopen. Waarom zorgt juist dit boek voor zoveel enthousiasme dat men zelfs met de bus naar Italië gaat om het boek zelf op te halen?

Dat een boek van bijna 500 jaar oud als bijzonder wordt bestempeld, valt te begrijpen. Maar dat precies dit boek zoveel mensen uit Aarle-Rxtel (en daar buiten) in beweging krijgt, is op het tweede oog logischer dan het lijkt. De samensteller en maker van het boek is namelijk Arnoldus Arlenius, geboren in 1511 in Aarle-Rixtel als Arnoldus van Eijndhoudts in Huize Ter Smisse (dat nu nog steeds bestaat). “Deze man komt uit Aarle en ging naar de Latijnsche School in Den Bosch. Via Leuven en Parijs  streek hij neer in Italië waar hij de belangrijkste boekbewerker en bibliothecaris in Italië werd van de zestiende eeuw”, legt Wim Daniëls uit. “Arlenius was iemand die werkte ten behoeve van anderen.” 

De taalkundige is al jarenlang gefascineerd door het bijzondere verhaal van de in Aarle-Rixtel geboren Arnoldus die zichzelf in Italië de achternaam Arlenius (afkomstig uit Aarle-Rixtel) toekende. Onlangs ontdekte Daniëls dat een boek van Arlenius te koop stond in Florence bij Roberto Cosi, eigenaar van antiquariaat Fortebraccio. “Arlenius heeft, schat ik, aan zo’n 30 tot 40 boeken meegewerkt. Het bijzondere aan dit boek is dat hij het zelf heeft samengesteld, zijn naam erbij staat en dat het een oorspronkelijke eerste druk is, bijna 500 jaar oud.” 

Zichtbaar in heemkamer
Als kenner en liefhebber van oude teksten struint Daniëls regelmatig websites en (online)veilingen af, op zoek naar teksten die aangeboden worden. “Daarbij zoek ik ook altijd op de naam Arlenius. Zo ontdekte ik dat het boek te koop was in Florence.” Daniëls deelde zijn vondst en informatie via sociale media. Hij opperde het idee om ‘samen’ het boek te kopen en het terug te halen naar Aarle-Rixtel, de geboorteplaats van Arlenius. Een plek waar het bijzondere boek voor iedereen zichtbaar zou moeten zijn in bijvoorbeeld de heemkamer van heemkundevereniging Barthold van Heessel. “Roland Rooijakkers, voorzitter van de heemkunde, was een van de eerste die zich aanmeldde om mee te werken. Het oorspronkelijke idee was om met negen mensen, die ieder 100 euro inlegden, het boek te kopen. Maar de plannen zijn grootser geworden. Ik had wel gedacht dat de mensen uit Aarle-Rixtel enthousiast zouden zijn, maar ook mensen van ver daarbuiten  zijn enthousiast. Ze zijn gegrepen door het mooie verhaal.”

Koninklijk ontvangst
De bedoeling is nu om het boek op Koningsdag (27 april) te verwelkomen in Aarle-Rixtel. Een groep van maximaal 30 personen gaat de dagen ervoor met de bus naar Florence om het boek zelf op te halen. De eerste afspraken zijn hiervoor al gemaakt. “We gaan een nieuw verhaal toevoegen aan het verhaal van Arlenius. Op de heenweg overnachten we in Basel, waar Arlenius ook gewerkt heeft. Daarna rijden we naar Florence om het boek op te halen.” De slaapplekken in Basel en Florence liggen al vast, nu wordt er nog gezocht naar een overnachtingsplek voor de terugreis en een bus voor het vervoer. “We gaan bij terugkomst voor een koninklijk ontvangst, op Kasteel Croy. Het zou geweldig zijn als we van daaruit begeleidt worden door de harmonie en de twee gildes. Via Huize Ter Smisse moet het boek dan bij de heemkamer ‘thuis komen’. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Roberto Cosi, eigenaar van antiquariaat Fortebraccio.
Het boek dat gekocht gaat worden.
Wim Daniëls voor Huize Ter Smisse