Jan Bijnen neemt afscheid van bestuur IVN

Lieshout - Jan Bijnen (79) neemt afscheid van het bestuur van het Instituut voor NatuurEducatie, waaraan hij echter nog wel gewoon verbonden blijft.

Zwermen
Jan is afkomstig uit Opwetten, tegenwoordig een onderdeel van Nuenen en bekend door de Opwettense watermolen. De Dommel is daar de grens met Eindhoven. Hij ging in Nuenen naar school, terwijl het dorp Tongerle, tegenwoordig een wijk van Eindhoven, eigenlijk veel dichterbij was. Het is te vergelijken met mensen die in Boerdonk wonen, maar meer op Beek en Donk zijn georiënteerd, of mensen op de Lieshoutse Hei, die dichtbij Mariahout wonen, onderdeel waren van Lieshout, maar naar school gingen in Beek en Donk. Na drie jaar Lagere school vertrekt zich een drama. De vader van Jan sterft namelijk op 24-jarige leeftijd aan tuberculose en moeder kan het huis niet meer betalen en vertrekt naar haar ouderlijk huis in Gerwen. Moeder hertrouwt en Jan groeit verder op in Gerwen. Op de school van hoofdonderwijzer Dovens uit Lieshout leerde hij ook het 'vrouwvolk' kennen, want deze school was erg vooruitstrevend, in de achtste klas was de school gemengd. Hier maakt hij ook kennis met de natuur. Vooral meester Swinkels uit Lieshout brengt de leerlingen veel in contact met de natuur, meer specifiek die rond het Kamerven. "Meester Jan ging dan tegen een boom zitten en wij moesten om het ven hollen. Het ging er dan over wie het eerste terug was". Na de achtste klas was de leerling voldoende geschoold om te gaan werken. Jan verhuist dan toch weer naar Nuenen, naar de Eeneindseweg. De jeugd van toen is eerder volwassen dan tegenwoordig. "Bier drinken deed je al heel vroeg en dan zwermde je uit".

Vervreemden
De liefde brengt Jan dan naar Lieshout. Het dansen bij Jan Dekkers is in die tijd de plaats om "Iets op te gaan zuuken", zoals Jan dat verwoordt. Daar ontmoet hij Gon, die actief is als vrijwilliger bij natuurorganisaties. "Als loodgieter had ik toen geen tijd om als vrijwilliger mee te werken in het net opgerichte IVN, maar de bouwcrisis in 1984 bracht daar verandering in. Onze twee kinderen zaten op school en wij verzorgden dan de lessen in de natuur, waarbij we de kinderen vaak zo'n anderhalf uur meenamen de bossen in om over de natuur te vertellen". Jan vertelt dat de kennis over de natuur achteruit holt. "Heel veel mensen weten niet dat er rondom Mariahout erg veel vennen liggen. Er zijn mensen genoeg die het Torreven nog niet eens weten te liggen. Bij elke wandeling met kinderen vertelt hij aan de hand van de plaatsnaambordjes, welke vennen er liggen of gelegen hebben. Het werken met kinderen is één van de dingen die Jan niet had willen missen. Jan vindt het jammer, dat mensen steeds meer van de natuur vervreemden. "Het is belangrijk dat je wat weet over de plaats, waar je bent, waar je loopt", benadrukt Jan.

Eerbied
Zoals de meeste mensen bij het IVN heeft ook Jan een specialisatie. De orchis, of orchidee en dan vooral de vleeskleurige variëteit heeft Jans belangstelling. In het nieuwe gebied van het IVN, een verwilderd stuk voormalig akkerland in het buitengebied tussen Lieshout en Mariahout komen orchideeën voor. De laatste tijd ook heel zeldzame soorten als de Rietorchis en de gevlekte rietorchis. Jan spreekt de namen bedachtzaam uit, alsof hij bang is met de woorden ook een salomonsoordeel over de bloem uit te spreken, of is het nu eerbied voor de plant? Want eerbied voor de natuur kan Jan niet worden ontzegd, ook al neemt hij nu afscheid van het bestuur, de natuur laat hij zeer zeker niet links liggen.